ΝΕΟΣ ΕΝΦΙΑ: ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΣΤΟΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΦΟΡΟΥ

Με τις προτεινόμενες διατάξεις του Κεφαλαίου Α’ του Μέρους Δ’ του νέου Σχεδίου νόμου που κατατέθηκε από το Υπ.Οικονομικών επέρχονται αναγκαίες τροποποιήσεις στους νόμους 4223/2013, 3427/2005 και 3842/2010, λόγω αναπροσαρμογής των τιμών εκκίνησης αντικειμενικού προσδιορισμού αξίας ακινήτων, οι οποίες εφαρμόζονται από την 1η Ιανουαρίου 2022. Επιπλέον, καταργείται ο συμπληρωματικός φόρος φυσικών προσώπων, αλλάζει ο υπολογισμός του κυρίου φόρου φυσικών προσώπων και επέρχονται τροποποιήσεις στον ΕΝ.Φ.Ι.Α., προκειμένου να αντιμετωπιστούν στρεβλώσεις και να καταστεί ο φόρος πιο δίκαιος, ορθολογικός και αναλογικός. Οι προτεινόμενες διατάξεις ισχύουν για τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. ετών 2022 και επομένων.

Επιγραμματικά ανά άρθρο εισάγονται οι εξής διατάξεις:

👉Άρθρο 40 Νέος υπολογισμός ΕΝ.Φ.Ι.Α. φυσικών προσώπων – Τροποποίηση παρ. 3 άρθρου 1 του ν. 4223/2013

👉Άρθρο 41 Κληρονόμος μετά από αποποίηση ως υποκείμενος σε ΕΝ.Φ.Ι.Α. κα υπολογισμός ΕΝ.Φ.Ι.Α. – Τροποποίηση παρ. 1 και 9 άρθρου 2 του ν 4223/2013

👉Άρθρο 42 Απαλλαγές από τον ΕΝ.Φ.Ι.Α. έτους 2022 – Τροποποίηση παρ. 7, 7Α και 7Β άρθρου 3 του ν. 4223/2013

👉Άρθρο 43 Μεταβολές στον υπολογισμό του κύριου φόρου- Τροποποίηση άρθρου 4 του ν. 4223/2013

👉Άρθρο 44 Κατάργηση συμπληρωματικού φόρου φυσικών προσώπων – Αντικατάσταση άρθρου 5 του ν. 4223/2013

👉Άρθρο 45 Προσδιορισμός προδιαγραφών για τις ανάγκες της μηχανογραφικής υλοποίησης – Τροποποίηση παρ. 3 άρθρου 6 του ν. 4223/2013

👉Άρθρο 46 Χορήγηση εκπτώσεων στον ΕΝ.Φ.Ι.Α. – Τροποποίηση παρ. 1, 2, 2Α και 5 άρθρου 7 του ν. 4223/2013

👉Άρθρο 47 Καταβολή του ΕΝ.Φ.Ι.Α. σε δέκα (10) μηνιαίες δόσεις – Τροποποίηση παρ. 1 άρθρου 8 του ν. 4223/2013

👉Άρθρο 48 Χρόνος υποβολής δήλωσης στοιχείων ακινήτων – Τροποποίηση παρ. 1 και 3 άρθρου 23 του ν. 3427/2005

👉Άρθρο 49 Προσδιορισμός Συντελεστή Αξιοποίησης Οικοπέδου – Τροποποίηση του άρθρου 32 του ν. 3842/2010

Αναλυτικότερα τα άρθρα 43, 44, 46, 47 και 48 ορίζουν τα εξής:

👉 Άρθρο 43

Μεταβολές στον υπολογισμό του κύριου φόρου – Τροποποίηση άρθρου 4 του ν. 4223/2013

✅ Ο πίνακας της περ. α) της παρ. 2 της Ενότητας Α του άρθρου 4 του ν. 4223/2013 (Α’287) αντικαθίσταται ως εξής:

✅ Στο τέλος της περ. α) της παρ. 2 της Ενότητας Α του άρθρου 4 του ν. 4223/2013 προστίθενται δύο εδάφια ως εξής:

«Κτίσματα, τα οποία, με βάση τις Τιμές Ζώνης που εφαρμόζονται από την 1^η Ιανουαρίου 2022, εντάσσονται στις Φορολογικές Ζώνες 2 και 3, κατατάσσονται, για τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ έτους 2022, στις Φορολογικές Ζώνες 1 και 2 αντίστοιχα, εφόσον για αυτά:

α) κατά την 1^η Ιανουαρίου 2021 ίσχυε το σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού αξίας ακινήτων και εντάσσονταν στις Φορολογικές Ζώνες 1 και 3 και,

β) η Τιμή Ζώνης, η οποία ισχύει την 1^η Ιανουαρίου 2022, απέχει από την καταληκτική Τιμή Ζώνης της αμέσως προηγούμενης Φορολογικής Ζώνης έως και πενήντα (50) ευρώ.

Κτίσματα της Δημοτικής Ενότητας Αρχαίας Ολυμπίας που εντάχθηκαν από την 1η Ιανουαρίου 2022 στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού αξίας ακινήτων και αντιστοιχούν στη φορολογική ζώνη 2, κατατάσσονται, για τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ του έτους 2022, στη φορολογική ζώνη 1.».

✅ Ο πίνακας της περ. α) της παρ. 1 της Ενότητας B του άρθρου 4 του ν. 4223/2013 αντικαθίσταται ως εξής:

✅ Στο άρθρο 4 του ν. 4223/2013 προστίθενται Ενότητες Γ, Δ και Ε ως εξής:

«Γ. Υπολογισμός φόρου επί της συνολικής αξίας ανά εμπράγματο δικαίωμα επί ακινήτου

Για δικαιώματα επί ακινήτων υπολογίζεται φόρος επί της συνολικής αξίας ανά εμπράγματο δικαίωμα επί ακινήτου, όπως αυτό αποτυπώνεται στη δήλωση στοιχείων ακινήτων του άρθρου 23 του ν. 3427/2005 (Α’ 312), σύμφωνα με την κατωτέρω κλίμακα:

Ο φόρος υπολογίζεται στη συνολική αξία του 100% της πλήρους κυριότητας του ακινήτου, όπως το δικαίωμα αυτό αναγράφεται στη δήλωση στοιχείων ακινήτων, απομειώνεται με βάση τον συντελεστή συνιδιοκτησίας της παρ. 3 του άρθρου 32 του ν. 3842/2010 (Α’58), εφόσον υφίσταται συνιδιοκτησία στην πλήρη ή ψιλή κυριότητα, και επιμερίζεται σύμφωνα με την παρ. 9 του άρθρου 2. Η αξία του προηγούμενου εδαφίου υπολογίζεται σύμφωνα με το τρίτο και το τέταρτο εδάφιο της Ενότητας Ε.

Η παρούσα Ενότητα εφαρμόζεται, εφόσον η συνολική αξία ακίνητης περιουσίας του υποκειμένου στον φόρο, όπως αυτή υπολογίζεται βάσει της Ενότητας Ε, υπερβαίνει τις τριακόσιες χιλιάδες (300.000) ευρώ.

Δ. Συνολικός υπολογισμός κυρίου φόρου

α. Ο κύριος φόρος των φυσικών προσώπων ισούται με το άθροισμα του κύριου φόρου κτισμάτων της Ενότητας Α, του κύριου φόρου οικοπέδων και γηπέδων της Ενότητας Β και του φόρου επί της συνολικής αξίας ανά εμπράγματο δικαίωμα επί ακινήτου της Ενότητας Γ.

β. Ο κύριος φόρος των νομικών προσώπων και των νομικών οντοτήτων ισούται με το άθροισμα του κύριου φόρου κτισμάτων της Ενότητας Α και του κύριου φόρου οικοπέδων και γηπέδων της Ενότητας Β.

Ε. Προσαύξηση του φόρου φυσικών προσώπων ανάλογα με τη συνολική αξία της περιουσίας Ο ΕΝ.Φ.Ι.Α. φυσικών προσώπων που προκύπτει από την εφαρμογή του παρόντος άρθρου, προσαυξάνεται ανάλογα με τη συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας ως εξής:

α) για αξία ακίνητης περιουσίας έως και εξακόσιες πενήντα χιλιάδες (650.000) ευρώ, κατά ποσοστό πέντε τοις εκατό (5%),

β) για αξία ακίνητης περιουσίας έως και οκτακόσιες χιλιάδες (800.000) ευρώ, κατά ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%),

γ) για αξία ακίνητης περιουσίας έως και ένα εκατομμύριο (1.000.000) ευρώ, κατά ποσοστό δεκαπέντε τοις εκατό (15%),

δ) για αξία ακίνητης περιουσίας από 1.000.000,01 ευρώ και άνω, κατά ποσοστό είκοσι τοις εκατό (20%).

Η προσαύξηση σύμφωνα με τα οριζόμενα στο προηγούμενο εδάφιο εφαρμόζεται, εφόσον η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας υπερβαίνει τις πεντακόσιες χιλιάδες (500.000) ευρώ. Για τον υπολογισμό της συνολικής αξίας της περιουσίας εφαρμόζεται το άρθρο 32 του ν. 3842/2010. Αν το οικόπεδο βρίσκεται σε περιοχή, η οποία δεν εντάσσεται στο πεδίο εφαρμογής των αποφάσεων του Υπουργού Οικονομικών, που εκδίδονται κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 41 του ν. 1249/1982 (Α’43), για τον προσδιορισμό της φορολογητέας αξίας αυτού, το γινόμενο της συνολικής τιμής εκκίνησης του οικοπέδου και του συντελεστή οικοπέδου, ο οποίος δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερος του 1, δεν μπορεί να είναι ανώτερο της τιμής ανά τετραγωνικό μέτρο, η οποία ελήφθη υπόψη για τον υπολογισμό του φόρου ακίνητης περιουσίας φυσικών προσώπων έτους 2013. Στη συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας δεν συνυπολογίζεται η αξία των δικαιωμάτων επί των γηπέδων εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού. Επίσης δεν συνυπολογίζεται η αξία των δικαιωμάτων επί των κτιρίων που είναι προγενέστερα των εκάστοτε τελευταίων εκατό (100) ετών και τα οποία έχουν χαρακτηριστεί ως ιστορικά διατηρητέα μνημεία ή ως έργα τέχνης, καθώς και των τυχόν αναλογούντων σε αυτά ποσοστών επί των γηπέδων ή οικοπέδων στα οποία βρίσκονται. Ειδικά για τον ΕΝΦΙΑ έτους 2022 δεν συνυπολογίζεται και η αξία των δικαιωμάτων επί ιστορικών διατηρητέων μνημείων ή έργων τέχνης που προστατεύονται από τον ν. 4858/2021 (Α’ 220) και τα οποία δεν καταλαμβάνονται από το προηγούμενο εδάφιο, καθώς και των δικαιωμάτων επί κτιρίων τα οποία έχουν χαρακτηριστεί ως διατηρητέα βάσει του ν. 1577/1985 (Α’ 210), εφόσον είναι προγενέστερα της 1^ης Ιανουαρίου 1940, και των αναλογούντων σε αυτά ποσοστών επί των γηπέδων ή οικοπέδων στα οποία βρίσκονται».».

👉 Άρθρο 44

Κατάργηση συμπληρωματικού φόρου φυσικών προσώπων – Αντικατάσταση άρθρου 5
του ν. 4223/2013

Το άρθρο 5 του ν. 4223/2013 (Α’287) αντικαθίσταται ως εξής:

«Άρθρο 5

Υπολογισμός του συμπληρωματικού φόρου νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων

✅ Στην αξία των δικαιωμάτων της παρ. 2 του άρθρου 1 επί ακινήτων που έχουν νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες επιβάλλεται συμπληρωματικός ΕΝ.Φ.Ι.Α, ο οποίος υπολογίζεται, σύμφωνα με τις επόμενες παραγράφους. Η αξία των δικαιωμάτων αυτών υπολογίζεται σύμφωνα με την παρ. 9 του άρθρου.

✅ Ο συμπληρωματικός ΕΝ.Φ.Ι.Α. υπολογίζεται στην αξία των δικαιωμάτων της παρ. 2 του άρθρου 1 με συντελεστή πέντε και μισό τοις χιλίοις (5,5%ο). Ειδικά, για τα ακίνητα τα οποία ιδιοχρησιμοποιούνται για την παραγωγή ή την άσκηση κάθε είδους επιχειρηματικής δραστηριότητας, ανεξαρτήτως αντικειμένου εργασιών, υπολογίζεται με συντελεστή ένα τοις χιλίοις (1%ο). Για τα Ν.Π.Δ.Δ. και τα Ν.Π.Ι.Δ. μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, όπως ορίζονται στις περ. β), δ), ε), στ) και ζ) του άρθρου 3, ο συμπληρωματικός ΕΝ.Φ.Ι.Α. ισούται με τρία και μισό τοις χιλίοις (3,5%ο) επί της συνολικής αξίας των δικαιωμάτων της παρ. 2 του άρθρου 1 για τα ακίνητα που δεν ιδιοχρησιμοποιούν. Για τον υπολογισμό του συμπληρωματικού ΕΝ.Φ.Ι.Α. δεν συμπεριλαμβάνονται:

α) η αξία των δικαιωμάτων σε ακίνητα που απαλλάσσονται και κατά το μέρος της οριζόμενης απαλλαγής σύμφωνα με το άρθρο 3 και

β) η αξία των δικαιωμάτων σε ακίνητα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της περ. δ) της παρ. Β.1 και της περ. η) της παρ. Β.2 του άρθρου 4.

✅ Κατά τα λοιπά, για τον υπολογισμό του συμπληρωματικού φόρου, εφαρμόζονται το τρίτο και τέταρτο εδάφιο της Ενότητας Ε του άρθρου 4».

👉 Άρθρο 46

Χορήγηση εκπτώσεων στον ΕΝ.Φ.Ι.Α.- Τροποποίηση παρ. 1, 2, 2Α και 5 άρθρου 7 ν.
4223/2013

✅ Στην παρ. 1 του άρθρου 7 του ν. 4223/2013 (Α’287): α) στην περ. α) εξειδικεύεται η αναφορά στο φορολογικό έτος, το συνολικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα του οποίου λαμβάνεται υπόψη για την εφαρμογή της διάταξης και διαγράφεται το δεύτερο εδάφιο, β) στην περ. β) προστίθεται παραπομπή στην Ενότητα Ε του άρθρου 4 ως προς τον προσδιορισμό της συνολικής αξίας της ακίνητης περιουσίας, γ) στις περ. α) και β) προστίθεται και ο συμβιών και οι περ. α) και β) διαμορφώνονται ως εξής:

«α) το συνολικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα του τελευταίου φορολογικού έτους, για το οποίο έχει λήξει κατά τον χρόνο φορολογίας η προθεσμία υποβολής των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4172/2013 (Α’ 167) και κάθε άλλη συναφή κείμενη διάταξη, δεν υπερβαίνει τις εννέα χιλιάδες (9.000) ευρώ, προσαυξημένο κατά χίλια (1.000) ευρώ για τον ή την σύζυγο ή συμβιούντα και κάθε εξαρτώμενο μέλος, β) το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων στα οποία κατέχουν δικαιώματα της παραγράφου 2 του άρθρου 1, ο υπόχρεος δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, ο ή η σύζυγος ή συμβιών και τα εξαρτώμενα τέκνα της οικογένειάς του, λαμβανομένων υπόψη του ποσοστού συνιδιοκτησίας και του είδους του δικαιώματος, δεν υπερβαίνει τα εκατόν πενήντα τετραγωνικά μέτρα (150 μ2) και η συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας, όπως αυτή προσδιορίζεται σύμφωνα με την Ενότητα Ε του άρθρου 4, δεν υπερβαίνει το ποσό των ογδόντα πέντε χιλιάδων (85.000) ευρώ για τον άγαμο, των εκατόν πενήντα χιλιάδων (150.000) ευρώ για τον έγγαμο και τον ή τη σύζυγό του ή συμβιούντα ή τη μονογονεϊκή οικογένεια με ένα εξαρτώμενο τέκνο και των διακοσίων χιλιάδων (200.000) ευρώ για τον έγγαμο, τον ή την σύζυγό του ή συμβιούντα και τα εξαρτώμενα τέκνα τους ή τη μονογονεϊκή οικογένεια με δύο εξαρτώμενα τέκνα και».

✅ Στην περ. α) της παρ. 2 του άρθρου 7 του ν. 4223/2013 εξειδικεύεται η αναφορά στο φορολογικό έτος, το συνολικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα του οποίου λαμβάνεται υπόψη για την εφαρμογή της διάταξης και προστίθεται ο συμβιών και η περ. α) διαμορφώνεται ως εξής:

«α) Το συνολικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα του τελευταίου φορολογικού έτους, για το οποίο έχει λήξει κατά τον χρόνο φορολογίας η προθεσμία υποβολής των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4172/2013 και κάθε άλλη συναφή κείμενη διάταξη, δεν υπερβαίνει τις δώδεκα χιλιάδες (12.000) ευρώ, προσαυξημένο κατά χίλια (1.000) ευρώ για τον ή την σύζυγο ή συμβιούντα και κάθε εξαρτώμενο μέλος,».

✅ Η παρ. 2Α του άρθρου 7 του ν. 4223/2013 αντικαθίσταται ως εξής:

«2Α. Στον ΕΝ.Φ.Ι.Α. φυσικών προσώπων, που προκύπτει από την εφαρμογή του άρθρου 4 και της παρ. 1 του παρόντος, χορηγείται μείωση ανάλογα με τη συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας, όπως αυτή προσδιορίζεται σύμφωνα με το τρίτο και το τέταρτο εδάφιο της Ενότητας Ε του άρθρου 4, ως εξής:

α) για αξία ακίνητης περιουσίας έως και εκατό χιλιάδες (100.000) ευρώ, κατά ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%),

β) για αξία ακίνητης περιουσίας έως και εκατόν πενήντα χιλιάδες (150.000) ευρώ, κατά ποσοστό είκοσι πέντε τοις εκατό (25%),

γ) για αξία ακίνητης περιουσίας έως και διακόσιες πενήντα χιλιάδες (250.000) ευρώ, κατά ποσοστό είκοσι τοις εκατό (20%),

δ) για αξία ακίνητης περιουσίας έως και τριακόσιες χιλιάδες (300.000) ευρώ, κατά ποσοστό δεκαπέντε τοις εκατό (15%) και

ε) για αξία ακίνητης περιουσίας έως και τετρακόσιες χιλιάδες (400.000) ευρώ, κατά ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%).

Στη συνολική αξία της ακίνητης περιουσίας για την εφαρμογή της παρούσας δεν συνυπολογίζεται η αξία των δικαιωμάτων επί των γηπέδων εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού.».

✅ Η παρ. 5 του άρθρου 7 του ν. 4223/2013 τροποποιείται ως προς τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος, στη βάση των οποίων επανεξετάζονται οι χορηγηθείσες εκπτώσεις και η παρ. 5 διαμορφώνεται ως εξής:

✅ Οι εκπτώσεις των παραγράφων 1 και 2 του παρόντος άρθρου που χορηγήθηκαν με πράξη διοικητικού προσδιορισμού ΕΝ.Φ.Ι.Α., επανεξετάζονται μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου του επομένου έτους με βάση τις εμπρόθεσμες δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος με τις οποίες χορηγήθηκαν οι ως άνω εκπτώσεις και, σε περίπτωση μεταβολών, εκδίδεται νέα πράξη διοικητικού προσδιορισμού φόρου για το έτος αυτό.».

👉 Άρθρο 47

Καταβολή του ΕΝ.Φ.Ι.Α. σε δέκα (10) μηνιαίες δόσεις – Τροποποίηση παρ. 1 άρθρου 8
του ν. 4223/2013

Το πρώτο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 8 του ν. 4223/2013 (Α’287) αντικαθίσταται ως εξής: «1.Ο ΕΝ.Φ.Ι.Α. καταβάλλεται εφάπαξ μέχρι την τελευταία εργάσιμη, για τις δημόσιες υπηρεσίες, ημέρα του επόμενου μήνα από την έκδοση της πράξης προσδιορισμού φόρου ή σε έως δέκα (10) ισόποσες μηνιαίες δόσεις, καθεμιά από τις οποίες δεν μπορεί να είναι μικρότερη των δέκα (10) ευρώ, και από τις οποίες η πρώτη δόση καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα από την έκδοση της πράξης προσδιορισμού φόρου, οι δε επόμενες δόσεις μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα κάθε επόμενου μήνα.».

👉 Άρθρο 48

Χρόνος υποβολής δήλωσης στοιχείων ακινήτων – Τροποποίηση παρ. 1 και 3 άρθρου 23
του ν. 3427/2005

✅ Στην περ. δ) της παρ. 1 του άρθρου 23 του ν. 3427/2005 (Α’312) προστίθεται υποπερ. δγ) και η περ. δ) διαμορφώνεται ως εξής:

«δ) τους κληρονόμους ακίνητης περιουσίας και συγκεκριμένα:

δα) από τους εκ διαθήκης κληρονόμους κατά το ποσοστό τους, εφόσον έχει δημοσιευθεί διαθήκη μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του προηγούμενου της δήλωσης έτους,

δβ) από τους εξ αδιαθέτου κληρονόμους κατά το ποσοστό τους, εφόσον δεν έχει δημοσιευθεί διαθήκη μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του προηγούμενου της δήλωσης έτους, δγ) από τους μετά από αποποιήσεις κληρονόμους κατά το ποσοστό τους, από το επόμενο έτος του θανάτου του κληρονομουμένου ή, στην περίπτωση που έχει δημοσιευθεί διαθήκη, από το επόμενο έτος της δημοσίευσης αυτής, χωρίς την επιβολή προστίμου, εφόσον η δήλωση υποβληθεί μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα της λήξης της προθεσμίας αποποίησης.».

✅ Η περ. α της παρ. 3 του άρθρου 23 του ν. 3427/2005 αντικαθίσταται ως εξής:

«α. Για τη σύσταση, απόκτηση και κάθε άλλη μεταβολή στα δικαιώματα της παρ. 1, ο υπόχρεος σε υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων υποβάλλει αυτήν μέχρι και την 31η Μαρτίου του επόμενου έτους από την ημέρα της σύστασης, απόκτησης και κάθε άλλης μεταβολής στα παραπάνω δικαιώματα, πλην της κληρονομικής διαδοχής, για την οποία ο φορολογούμενος υποχρεούται σε υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα της λήξης της προθεσμίας αποποίησης της κληρονομίας. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών δύναται να παρατείνεται η προθεσμία του προηγούμενου εδαφίου.».