ΑΙΤΗΣΗ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ (ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΑΤΟΙΚΟΥ ΕΛΛΑΔΑΣ)

Η διαδικασία μεταβολής της φορολογικής κατοικίας ενός φορολογικού κατοίκου Ελλάδας, αποτελείται από δύο στάδια.

Στο πρώτο στάδιο υποβάλλεται η αίτηση της μεταβολής της φορολογικής κατοικίας, (μαζί με τα πρώτα δικαιολογητικά που απαιτούνται) και γίνεται στο επόμενο έτος της μεταφοράς και μέχρι την τελευταία εργάσιμη μέρα του πρώτου δεκαήμερου του μηνός Μαρτίου (για φέτος έως την Παρασκευή 10-3-2023).

Στο δεύτερο στάδιο υποβάλλονταιτα υπόλοιπα έγγραφα-δικαιολογητικά που απαιτούνται (για να ολοκληρωθεί η μεταφορά της φορολογικής κατοικίας) και οι φορολογούμενοι πρέπει να τα προσκομίσουν έως το τελευταία εργάσιμη μέρα του πρώτου δεκαήμερου του μηνός Σεπτεμβρίου (για φέτος έως Παρασκευή 8-9-2023).

Στο σημερινό μας άρθρο, θα αναφερθούμε στο πρώτο στάδιο της μεταφοράς φορολογικής κατοικίας και συγκεκριμένα στην αίτηση που πρέπει να υποβληθεί έως 10-3-2023.

Σημειώνουμε ότι αν η αίτηση μεταφοράς γίνει και μετά την τελευταία εργάσιμη μέρα του πρώτου δεκαημέρου του μηνός Μαρτίου (και έως την εμπρόθεσμη υποβολή των δικαιολογητικών ή και μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του έτους που ακολουθεί το έτος αναχώρησης), δεν αποκλείει τη μεταφορά της φορολογικής κατοικίας του φορολογούμενου και δεν υπάρχει πρόστιμο εκπρόθεσμης αίτησης.

Η αίτηση μεταφοράς φορολογικής κατοικίας γίνεται ηλεκτρονικά μέσω των «ΑΙΤΗΜΑΤΩΝ» στον ιστότοπο της Α.Α.Δ.Ε. (επιλέγουμε την αρμόδια Δ.Ο.Υ. που ανήκει το ΑΦΜ του φορολογούμενου, κατόπιν την ένδειξη: Εισόδημα και εν συνεχεία την ένδειξη: Κάτοικοι εξωτερικού-Αίτηση μεταβολής φορολογικής κατοικίας).

Σε κάθε περίπτωση η αίτηση μεταφοράς φορολογικής κατοικίας (μαζί με τα δικαιολογητικά που απαιτούνται) μπορεί να υποβληθεί και δια ζώσης στην αρμόδια εφορία, παίρνοντας αριθμό πρωτοκόλλου.

Στην αίτηση μεταφοράς φορολογικής κατοικίας απαιτούνται και αποστέλλονται ως συνημμένα τα κάτωθι:

• Συμπληρωμένο έντυπο Α 110 (αντικατέστησε το έντυπο Μ0).
• Συμπληρωμένο έντυπο Δ 210

Στο έντυπο Δ210 μεταξύ των άλλων στοιχείων που πρέπει να συμπληρώσει ο φορολογούμενος, είναι η χώρα εξωτερικού που μένει και η ακριβής διεύθυνση του, ο Αριθμός Φορολογικής Ταυτοποίησης (ΑΦΤ) που έχει στην χώρα εξωτερικού και ο αριθμός τηλεφώνου του στην χώρα του εξωτερικού. Επίσης πρέπει να συμπληρώσει την ημερομηνία από την οποία ζητά την μεταφορά της φορολογικής του κατοικίας.

Ως γνωστόν εάν αποδειχθεί ότι ο φορολογούμενος είναι φορολογικός κάτοικος εξωτερικού (από προγενέστερο έτος) και υπό την προϋπόθεση ότι δεν θεωρείται κάτοικος Ελλάδας κατά τις διατάξεις της εσωτερικής μας νομοθεσίας, είναι δυνατή η μεταβολή της φορολογικής του κατοικίας από την τρέχουσα ημερομηνία, χωρίς την υποχρέωση να υποβληθούν, στη Δ.Ο.Υ. όπου ο φορολογούμενος εμφανίζεται ως κάτοικος Ελλάδας, δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος με το εισόδημα αλλοδαπής προέλευσης για τα έτη που αποδείξει ότι ήταν φορολογικός κάτοικος εξωτερικού.

• Πληρεξούσιο (συμβολαιογραφική πράξη) ή Υπεύθυνη δήλωση (Υ/Δ) του φορολογούμενου που ορίζει φορολογικό εκπρόσωπο (αντίκλητο) σύμφωναμετις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 8 του Κ.Φ.Δ.,με γνήσιο υπογραφής.

Το γνήσιο της υπογραφής μπορεί να γίνει ψηφιακά μέσω GOV ή δια ζώσης στα ΚΕΠ (αν γίνει στην Ελλάδα) ή Προξενικής Αρχής (αν γίνει στο εξωτερικό) ή σε συμβολαιογράφο του εξωτερικού (στην περίπτωση αυτή και αναλόγως τη χώρα εξωτερικού απαιτείται και apostille). Σε περίπτωση ξενόγλωσσου εγγράφου θα πρέπει να είναι επίσημα μεταφρασμένο. Ο φορολογικός εκπρόσωπος (αντίκλητος) πρέπει να είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδας.

Να σημειώσουμε εδώ, για αποφυγή παρερμηνειών, ότι η πρόσφατη εγκύκλιος της Α.Α.Δ.Ε. «Ε.2010/2023» περί μη ύπαρξης φορολογικού εκπροσώπου, αναφέρεται στην διαδικασία της υποβολής των φορολογικών δηλώσεων των φορολογικών κατοίκων αλλοδαπής.

Συγκεκριμένα αναφέρει:

«Ύστερα από τα παραπάνω, διευκρινίζεται ότι τα φυσικά πρόσωπα φορολογικοί κάτοικοι αλλοδαπής που έχουν επικαιροποιήσει τα στοιχεία τους σύμφωνα με τα οριζόμενα στις Α.1025/2022 και Α.1034/2022 Αποφάσεις του Διοικητή της ΑΑΔΕ, δύνανται να υποβάλλουν τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματός τους, ακόμη και στην περίπτωση που δεν διαθέτουν ταχυδρομική διεύθυνση στην Ελλάδα και δεν έχουν ορίσει φορολογικό εκπρόσωπο σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 8 του Κ.Φ.Δ. και της ΠΟΛ.1283/2013, καθώς η υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος ως ουσιαστική φορολογική υποχρέωση που απορρέει από τις διατάξεις του άρθρου 67 του ΚΦΕ εκπληρώνεται από τους ίδιους».

• Αντίγραφο Δελτίου Αστυνομικής Ταυτότητας ή/και αντίγραφο διαβατηρίου του φορολογούμενου.
• Υπεύθυνη δήλωση (Υ/Δ) από τον φορολογικό εκπρόσωπο (αντίκλητο) ότι αποδέχεται τον ορισμό του, με γνήσιο της υπογραφής.

Το γνήσιο της υπογραφής μπορεί να γίνει ψηφιακά μέσω GOV ή δια ζώσης στα ΚΕΠ. Σε περίπτωση που ο φορολογικός εκπρόσωπος (αντίκλητος) ως εντολοδόχος περιλαμβάνεται μαζί με τον φορολογούμενο (εντολέα) και υπογράφει το πληρεξούσιο (που έχει συσταθεί στην Ελλάδα), τότε δεν χρειάζεται Υ/Δ αποδοχής.

• Αντίγραφο Δελτίου Αστυνομικής Ταυτότητας του φορολογικού εκπροσώπου (αντικλήτου).

Με την ηλεκτρονική αποστολή των ανωτέρω δικαιολογητικών μέσω των «ΑΙΤΗΜΑΤΩΝ» της Α.Α.Δ.Ε., λαμβάνουμε αριθμό πρωτοκόλλου, τη στιγμή της υποβολής. Επίσης μπορούμε να παρακολουθούμε την εξέλιξη της αιτήσεως μας.

Να σημειώσουμε ότι η ΑΙΤΗΣΗ μεταφοράς φορολογικής κατοικίας υποβάλλεται στη Δ.Ο.Υ. φορολογίας εισοδήματος του αιτούντα φορολογούμενου.

Ακόμη σε περίπτωση μεταφοράς φορολογικής κατοικίας εγγάμων, εφόσον και οι δύο σύζυγοι επιθυμούν την μεταφορά της φορολογικής τους κατοικίας, πρέπει να υποβάλλουν ο καθένας ξεχωριστή αίτηση στην αρμόδια τους εφορία, με τα απαιτούμενα δικαιολογητικά έγγραφα.

Ως γνωστόν μπορεί να αιτηθεί αλλαγή φορολογικής κατοικίας ο ένας από τους δύο συζύγους, χωρίς αυτό να αποτελεί εμπόδιο της ολοκλήρωσης της μεταφοράς του.

Να τονίσουμε ακόμη ότι η μεταβολή της φορολογικής κατοικίας των φορολογούμενων, (από την έναρξη εφαρμογής του Ν.4172/2013 περί Κ.Φ.Ε., δηλαδή την 1-1-2014), δεν απαγορεύεται σε χώρες που έχουν προνομιακό φορολογικό καθεστώς ή σε χώρες που δεν συνεργάζονται φορολογικά με την Ελλάδα, αρκεί οι φορολογούμενοι να μπορούν να το αποδείξουν με βάση τις προϋποθέσεις και τα δικαιολογητικά των σχετικών αποφάσεων, ότι οι χώρες αυτές αποτελούν εν τοις πράγμασι την φορολογική τους κατοικία. Φυσικά, η φορολογική αρχή, διατηρεί πάντοτε το δικαίωμα της εφαρμογής του άρθρου 38 του Ν.4174/2013 περί Κ.Φ.Δ., σχετικά με τις τεχνικές φορολογικές διευθετήσεις.

Σχετική νομολογία:

Ν. 4172/2013, Πολ.1283/2013, Πολ.1177/2014, Πολ.1201/2017,Δ6Δ 1092032ΕΞ19-6-2014, Δ6Δ 1095210ΕΞ25-6-2014, Δ. ΟΡΓ. Δ1172275ΕΞ 2017, Αριθ. Πρωτ.: Δ. ΟΡΓ. Δ 1037863 ΕΞ 2018, Αριθ. ΕΜΠ1328/23-7-2019, Αριθ.Δ. ΟΡΓ. Δ 1138311 ΕΞ 2019/8-10-2019, Ν.4727/2020, Ν.4821/2021, Α.1221/2021, E.2074/2022, Α.1158/2022, Ε.2010/2023